Jakie są rodzaje tarcz hamulcowych, jak je dobrać i prawidłowo eksploatować?
Hamulce tarczowe można już spotkać w każdym produkowanym samochodzie, coraz śmielej wypierając hamulce bębnowe. Prawidłowa praca tarcz zależy zarówno od właściwego montażu, późniejszej eksploatacji jak i również odpowiedniego doboru elementów układu hamulcowego. Jak dobierać hamulce tarczowe by nie przyczyniały się do obniżenia skuteczności hamowania?
Jak prawidłowo dobrać tarcze hamulcowe?
By prawidłowo dobrać tarcze hamulcowe należy zwracać uwagę na takie parametry jak średnica tarczy, średnica otworu centralnego, ilość śrub w piaście, ilość śrub mocujących tarcze czy stronę montażu w samochodzie. By uniknąć problemów z doborem części można skorzystać z katalogu VIN dostępnego na Naszej stronie lub skontaktować się z obsługą klienta.
Można korzystać z wielu dostępnych rozwiązań, ale należy pamiętać również o jakości produktu. Produkty niskiej jakości mogą nie tylko nie zapewnić tej samej skuteczności hamowania, ale również uszkodzić inne elementy układu hamulcowego. Zalecane jest korzystanie z produktów renomowanych producentów by uniknąć szans na uszkodzenie całego układu. Pamiętajmy, że nie należy oszczędzać na bezpieczeństwie - tarcze hamulcowe i klocki to podstawowy element układu hamulcowego i podstawa bezpiecznej jazdy.
Jakie są rodzaje tarcz i jak je prawidłowo eksploatować?
Najpopularniejszym materiałem wykorzystywanym w produkcji tarcz hamulcowych jest żeliwo - stop żelaza z węglem. Tarcze hamulcowe z tego materiału nie odkształcają się nie zmieniają swojej struktury podczas normalnej pracy całego układu. Żeliwne tarcze hamulcowe swoją skuteczność osiągają w temperaturze około 500 stopni Celcjusza (w przypadku tarcz wentylowanych) na styku klocka z tarczą - jest to normalna temperatura pracy układu hamulcowego.
Tarcze hamulcowe wykonane z żeliwa mogą ulec deformacji w kilku przypadkach:
- Skok temperatury tarczy hamulcowej spowodowany nagłym schłodzeniem powierzchni ciernej. Dzieje się tak w przypadku wjechania w kałużę wody, czy też podczas samodzielnego mycia samochodu. Duża porcja zimnej wody wylana na tarcze powoduje jej natychmiastowe schłodzenie i ich zwichrowanie. Jeżeli jechaliście dynamiczniej zalecana jest spokojna jazda w celu powolnego i nie gwałtownego schłodzenia układu hamulcowego.
- Uszkodzone zaciski hamulcowe mogą powodować ciągłe dociskanie klocka do tarczy hamulcowej w trakcie jazdy powodując długotrwałe i bardzo silne nagrzewanie się tarczy hamulcowej.
- Przeciążenie tarczy hamulcowej sportowym trybem jazdy znacznie przekraczającym 500 stopni Celcjusza w punkcie styku klocka hamulcowego z tarczą.
- Nieoczyszczenie powierzchni piasty koła i montaż tarczy na taką powierzchnię. Korozja i inne zabrudzenia na niej się znajdujące mogą powodować narastające bicie osiowe. Taki stan rzeczy powoduje nierównomierne zużywanie się tarcz hamulcowych, w konsekwencji prowadząc do ich deformacji. Korozja może się pojawić w przypadku nieterminowej wymiany płynu hamulcowego - powodować będzie utrudnioną pracę tłoczka hamulcowego wpływając na niewłaściwą pracę klocka.
- Niewłaściwym doborem felg zaburzając wentylacje i odprowadzanie gorącego powietrza z tarcz hamulcowych.
- Nierównomierne zużycie tarcz hamulcowych, wyczuwalne bicie osiowe czy przegrzanie powierzchni ciernej może być spowodowane montażem nowego kompletu tarcz z klockami i ich nieprawidłowe początkowe użytkowanie. Klocek hamulcowy przez okres około 300 kilometrów musi się ułożyć względem powierzchni ciernej tarczy hamulcowej. Zalecana jest w tym czasie jazda spokojna oraz unikanie szybkich i gwałtownych hamować.
Ceramiczne tarcze hamulcowe
Ceramiczne tarcze hamulcowe po raz pierwszy pojawiły się w 2002 roku w Ferrari Enzo, by z czasem stawać się coraz powszechniejszym rozwiązaniem, które możemy spotkać nie tylko w supersamochodach, ale również w SUV'ach pokroju Porsche Cayenne, Lamborghini Urus czy samochodach sportowych ze "średniej" półki jak Porsche Cayman czy Boxster.
Ceramiczne tarcze hamulcowe posiadają szereg zalet, ich konstrukcja pozwala na przetrwanie na prawdę ekstremalnych warunków - nawet 800 stopni Celcjusza w punkcie styku klocka z tarczą. Zachowują skuteczność hamowania po wielu użyciach przy czym są odporne na tzw. "fading" czyli spadek skuteczności. Jest to rozwiązanie wytrzymałe, odporne na ścieranie oraz trwalsze od żeliwnych odpowiedników. Ponadto pył ze ścierających się klocków hamulcowych ulatnia się znacznie szybciej niż w przypadku tarcz żeliwnych.
Mimo wszystko tak idealne rozwiązanie jak można byłoby myśleć takim nie jest. Jedną z wad jest niska odporność na uszkodzenia mechaniczne, przez które powierzchnia cierna może się uszczerbić, pęknąć czy nawet się rozlecieć. Drugą wadą jest bardzo wysoka cena elementów układu hamulcowego. W przypadku klocków hamulcowych ceny zaczynają się od około 2,5 tysiąca złotych (na oś przednią), a w przypadku tarcz hamulcowych od co najmniej 20 tysięcy złotych za sztukę.
Wentylowane, nacinane, czy nawiercane tarcze hamulcowe?
Tarcze hamulcowe wykonane z żeliwa są powszechnie stosowane w samochodach osobowych, dostawczych oraz ciężarowych. W przypadku samochodów osobowych występuje kilka rodzajów tarcz hamulcowych mających zapewnić Nam jak najkrótszą drogę hamowania w wielu przypadkach.
Podstawowymi rodzajami tarcz hamulcowych są pełne oraz wewnętrznie wentylowane. Pełne tarcze hamulcowe posiadają tylko jedną tarczę bez otworów wentylacyjnych, przez co najczęściej stosowane są na tylnej osi, która w wielu przypadkach odpowiada za 30% całej siły hamowania. Wentylowana tarcza hamulcowa posiada natomiast dwie tarcze pomiędzy którymi znajdują się kanaliki mające odprowadzić zgromadzone w tarczy ciepło podczas hamowania. Występują również warianty przeznaczone do jazdy dynamicznej.
Pierwszym rodzajem są szczelinowe tarcze hamulcowe. Posiadają one na całej powierzchni ciernej wyżłobienia służące nie tylko do dodatkowego odprowadzenia nadmiaru ciepła, ale również i pyłu ze ścierających się klocków hamulcowych. Szczelinowe tarcze hamulcowe poprawiają również współczynnik tarcia pomiędzy klockiem a tarczą. Drugim rodzajem są tzw. perforowane tarcze hamulcowe z dodatkowo wywierconymi otworami w powierzchni ciernej. Dodatkowo wywiercone otwory mają służyć do szybkiego odprowadzenia ciepła z tarcz, dlatego można je użytkować podczas dynamicznej jazdy, czy nawet torowej. Spotykane jest również połączenie dwóch wcześniej podanych rozwiązań, można je spotkać na przykład w samochodach marki Mercedes-Benz spod szyldu AMG.
Jakie tarcze hamulcowe wybrać?
Właściwy dobór tarcz hamulcowych zależny jest od Naszych potrzeb. Jeżeli jesteś typem spokojnego kierowcy, stosuj fabryczne rozwiązanie. W przypadku dynamicznej jazdy można stosować szczelinowe bądź perforowane (o najwyższej skuteczności cieplnej) tarcze hamulcowe.
Perforowane tarcze hamulcowe mogą się okazać dobrym rozwiązaniem w przypadku częstych wyjazdów z rodziną. Jeżeli samochód będzie mocno dociążony i w trakcie jazdy dojdzie do hamowania awaryjnego z dużej prędkości może dojść do przypalenia powierzchni ciernej tarczy. W przypadku tarcz perforowanych nadmiar ciepła podczas hamowania zostanie dużo szybciej odprowadzony i nie spowoduje przypalenia powierzchni ciernej.
